Επισκέπτης στο Γυμνάσιο Νάουσας κουβέντιασα με τους μαθητές της Γ΄
Γυμνασίου τρέχοντα θέματα και απάντησα σε ερωτήσεις τους (24-4-2015).
Λίγο πριν πέρασα από το Δημοτικό Αγκαιριάς και στήσαμε κουβέντα με του
μαθητές της Ε΄ και ΣΤ΄ τάξης. Ζωηροί, έξυπνοι, απάντησαν σε όλα, πολλά
τους είναι γνωστά και με τη συζήτηση η κάθε γνώση στερεώνεται καλύτερα.
Τα παιδιά έχουν χιλιάδες απορίες έξω από τα τρέχοντα των βιβλίων και της
ύλης και σκέφτομαι ότι ένας επισκέπτης κάθε τόσο θα τους κέντριζε το
ενδιαφέρον και θα φώτιζε άλλες διαστάσεις της γνώσης που δεν μπορεί να
προσφέρεται στα βιβλία κονσερβαρισμένη.
Η ζωή δεν διδάσκεται, τα έχουμε ξαναπεί αυτά, και το ελληνικό σχολείο απέχει απ’ το να λειτουργεί ως εργαστήρι ζωής, ενώ συχνά καταντά φροντιστήριο παπαγαλίας. Δεν προάγεται η γνώση όταν το βιβλίο γίνεται τυφλοσούρτης, όταν η μόνη λογική είναι οι εξετάσεις, ο έλεγχος και η βαθμοθηρία και η διαρκής αγωνία να ξέρουμε την απάντηση. Από τους οκτώ μήνες στην εκπαίδευση οι δύο δίνονται στις εξετάσεις, αν λογαριάσει κανείς και τα ατέλειωτα διαγωνίσματα των τριμήνων. Σκέτη απελπισία, όταν αλλού κάνουν θαύματα! Ήμουν τυχερός και γνώρισα πολλούς εκπαιδευτικούς που αποτόλμησαν να δώσουν διαστάσεις ελευθερίας και πρωτοβουλιών και ό,τι σώζεται στην εκπαίδευση, καταλαβαίνει κανείς, ότι είναι απ’ το φιλότιμο όσων αγαπούν τα παιδιά και τολμούν. Οι δάσκαλοι στην Πάρο πολλά πρόσφεραν στο μεγάλο πολιτιστικό κίνημα, ένα από τα χαρακτηριστικά του νησιού τα τελευταία χρόνια. Συνήθως οι μαθητές αιφνιδιάζονται από την επίσκεψη ενός άγνωστου και δεν είναι έτοιμοι να ρωτήσουν πολλά που τους βασανίζουν. Τι έχουμε να πούμε στα παιδιά και τι να ρωτήσουμε και τι έχουν αυτά να μας πουν και να μας ρωτήσουν; Έχω γράψει κι άλλες φορές για τις επισκέψεις ή τις ξεναγήσεις. Μέσα στο σχολείο ή έξω στη φύση.
Στο Δημοτικό της Αγκαιριάς μιλήσαμε λίγο για την Ιστορία και η σπιρτάδα των μικρών ήταν εντυπωσιακή, όπως και η διάθεση να λάβουν μέρος όλοι στο «παιχνίδι». Στο Γυμνάσιο της Νάουσας πεταχτήκαμε απ’ τα φυτά στην ποίηση, που ενδιαφέρει και συγκινεί τους έφηβους, αρκεί να μην είναι σχολικό μάθημα. Ποίηση και αγριολούλουδα, ποίηση και η ανθρώπινη αγωνία και η δική τους ποίηση, η ποίηση των παιδιών. Τελειώσαμε με την αναγνώριση της χλωρίδας του σχολικού κήπου. Εδώ μου έκανε εντύπωση η ευπρέπεια, η ομορφιά των προσώπων και η παρακολούθηση με πολλή προσοχή, ενώ επρόκειτο για τελευταίες ώρες και τα παιδιά ήταν κουρασμένα. Εύγε λοιπόν σε γονείς και δασκάλους.
Κάτι πρέπει να γίνεται ώστε κάθε φορά να ξεφεύγουμε απ' τα επαναλαμβανόμενα κλισέ μιας κουραστικής εκπαίδευσης. Αυτά που μπορεί να επινοήσει ένας εκπαιδευτικός είναι πολύ περισσότερα απ' τα φτωχά που χωράει το μυαλό των «ειδικών» της εκπαίδευσης που ίσως δεν αγάπησαν ποτέ τα παιδιά ή δεν μπήκαν ποτέ σε τάξη, αλλά κατευθύνουν τις τύχες της Παιδείας και γι’ αυτό δεν μπορούμε να ξεκολλήσουμε. «Τι έννοια έχουν οι διαρκείς εξετάσεις, το καθημερινό άγχος και οι επαναλαμβανόμενες βαθμολογίες σε μια εκπαίδευση υποχρεωτική;» είπαν καθηγήτριες του σχολείου. Ο χρόνος που χάνεται με όλα αυτά θα μπορούσε να δώσει πολύτιμα γνωστικά ερεθίσματα σε κάθε σχολείο. Αλλά αυτή είναι η μοίρα του ελληνικού σχολείου, δεν θέλουμε το δάσκαλο να είναι λεύτερος, να αυτοσχεδιάζει, να ξεκινά από πολλά αιφνιδιαστικά τρέχοντα.
Τα συστήματα σπρώχνουν στην εξάρτηση από τα άψυχα βιβλία κι ενώ η φύση τρέχει έξω και φωνάζει, είναι σαν να μην υπάρχει, σαν να μην είναι έξω τα άγρια χρυσάνθεμα άσπρα και κίτρινα, σαν να μην μιλούν οι λαδανιές και οι κατακίτρινες ασφάκες με τα σμάρια τις μέλισσες, σαν οι κάθε λογής ίριδες να μη μας ξεκουφαίνουν σαλπίζοντας άνοιξη. Υπάρχουν πολλά που μπορούν να προκαλέσουν έμπνευση κι ενδιαφέρον και δεν τα φανταζόμαστε ή δεν τα υιοθετούμε, από φόβο μην ξεφύγουμε απ’ την πεπατημένη.
Στο τέλος τις λίγες ίριδες που είχα μαζί μου τις πήραν με πολλή αγάπη και στοργή. Ελπίζω να βρουν το φθινόπωρο βολβούς και να τις εγκαταστήσουν στον κήπο τους ως σημαίες ανάστασης, πασχαλιάς, ομορφιάς και ελπίδας.
Ευχαριστώ τον διευθυντή του σχολείου κ. Ηρακλή Χατζόπουλο και τον καθηγητή που με προσκάλεσε (κ.Τζάννο Σαρρηκώστα). Ευχαριστώ επίσης της διευθύντρια του Δημοτικού Αγκαιριάς κ. Αικατερίνη Δεσύλλα για την πρόσκληση και τους δασκάλους που βοήθησαν. Θα θυμούμαι το μικρό που θαρραλέος είπε ένα ωραίο δικό ποίημα για τα δένδρα και τις σοφές απαντήσεις που έδωσαν στις ερωτήσεις ιστορίας. «Ποια είναι τα φυτά που έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην ελληνική ιστορία»; Οι μαθητές απάντησαν αμέσως. Το σιτάρι, η ελιά το αμπέλι.
Το σχολείο πρέπει να αλλάξει, να γίνει τόσο όμορφο, όσο τα παιδιά. Να περιοριστεί η ύλη στο μισό, να σταματήσουμε με τις ατελέσφορες και αγχωτικές εξετάσεις (υπάρχουν πιο αποδοτικοί τρόποι αξιολόγησης) και να αναδείξουμε ως υψηλά παιδαγωγικά μέσα προώθησης της γνώσης το θέατρο, τη μουσική, τον κινηματογράφο, τον αθλητισμό, τις επισκέψεις στην πόλη και τη φύση.
(Στη φωτογραφία ένα από τα πολλά είδη που θα μπορούσαμε νε ονομάσουμε άγρια σκυλάκια (Bellardia). Τα παιδιά είναι σαν τα λουλούδια. Θέλουν να ψηλώσουν, να ζήσουν, να γίνουν όμορφα. Ας τα βοηθήσουμε).
Η ζωή δεν διδάσκεται, τα έχουμε ξαναπεί αυτά, και το ελληνικό σχολείο απέχει απ’ το να λειτουργεί ως εργαστήρι ζωής, ενώ συχνά καταντά φροντιστήριο παπαγαλίας. Δεν προάγεται η γνώση όταν το βιβλίο γίνεται τυφλοσούρτης, όταν η μόνη λογική είναι οι εξετάσεις, ο έλεγχος και η βαθμοθηρία και η διαρκής αγωνία να ξέρουμε την απάντηση. Από τους οκτώ μήνες στην εκπαίδευση οι δύο δίνονται στις εξετάσεις, αν λογαριάσει κανείς και τα ατέλειωτα διαγωνίσματα των τριμήνων. Σκέτη απελπισία, όταν αλλού κάνουν θαύματα! Ήμουν τυχερός και γνώρισα πολλούς εκπαιδευτικούς που αποτόλμησαν να δώσουν διαστάσεις ελευθερίας και πρωτοβουλιών και ό,τι σώζεται στην εκπαίδευση, καταλαβαίνει κανείς, ότι είναι απ’ το φιλότιμο όσων αγαπούν τα παιδιά και τολμούν. Οι δάσκαλοι στην Πάρο πολλά πρόσφεραν στο μεγάλο πολιτιστικό κίνημα, ένα από τα χαρακτηριστικά του νησιού τα τελευταία χρόνια. Συνήθως οι μαθητές αιφνιδιάζονται από την επίσκεψη ενός άγνωστου και δεν είναι έτοιμοι να ρωτήσουν πολλά που τους βασανίζουν. Τι έχουμε να πούμε στα παιδιά και τι να ρωτήσουμε και τι έχουν αυτά να μας πουν και να μας ρωτήσουν; Έχω γράψει κι άλλες φορές για τις επισκέψεις ή τις ξεναγήσεις. Μέσα στο σχολείο ή έξω στη φύση.
Στο Δημοτικό της Αγκαιριάς μιλήσαμε λίγο για την Ιστορία και η σπιρτάδα των μικρών ήταν εντυπωσιακή, όπως και η διάθεση να λάβουν μέρος όλοι στο «παιχνίδι». Στο Γυμνάσιο της Νάουσας πεταχτήκαμε απ’ τα φυτά στην ποίηση, που ενδιαφέρει και συγκινεί τους έφηβους, αρκεί να μην είναι σχολικό μάθημα. Ποίηση και αγριολούλουδα, ποίηση και η ανθρώπινη αγωνία και η δική τους ποίηση, η ποίηση των παιδιών. Τελειώσαμε με την αναγνώριση της χλωρίδας του σχολικού κήπου. Εδώ μου έκανε εντύπωση η ευπρέπεια, η ομορφιά των προσώπων και η παρακολούθηση με πολλή προσοχή, ενώ επρόκειτο για τελευταίες ώρες και τα παιδιά ήταν κουρασμένα. Εύγε λοιπόν σε γονείς και δασκάλους.
Κάτι πρέπει να γίνεται ώστε κάθε φορά να ξεφεύγουμε απ' τα επαναλαμβανόμενα κλισέ μιας κουραστικής εκπαίδευσης. Αυτά που μπορεί να επινοήσει ένας εκπαιδευτικός είναι πολύ περισσότερα απ' τα φτωχά που χωράει το μυαλό των «ειδικών» της εκπαίδευσης που ίσως δεν αγάπησαν ποτέ τα παιδιά ή δεν μπήκαν ποτέ σε τάξη, αλλά κατευθύνουν τις τύχες της Παιδείας και γι’ αυτό δεν μπορούμε να ξεκολλήσουμε. «Τι έννοια έχουν οι διαρκείς εξετάσεις, το καθημερινό άγχος και οι επαναλαμβανόμενες βαθμολογίες σε μια εκπαίδευση υποχρεωτική;» είπαν καθηγήτριες του σχολείου. Ο χρόνος που χάνεται με όλα αυτά θα μπορούσε να δώσει πολύτιμα γνωστικά ερεθίσματα σε κάθε σχολείο. Αλλά αυτή είναι η μοίρα του ελληνικού σχολείου, δεν θέλουμε το δάσκαλο να είναι λεύτερος, να αυτοσχεδιάζει, να ξεκινά από πολλά αιφνιδιαστικά τρέχοντα.
Τα συστήματα σπρώχνουν στην εξάρτηση από τα άψυχα βιβλία κι ενώ η φύση τρέχει έξω και φωνάζει, είναι σαν να μην υπάρχει, σαν να μην είναι έξω τα άγρια χρυσάνθεμα άσπρα και κίτρινα, σαν να μην μιλούν οι λαδανιές και οι κατακίτρινες ασφάκες με τα σμάρια τις μέλισσες, σαν οι κάθε λογής ίριδες να μη μας ξεκουφαίνουν σαλπίζοντας άνοιξη. Υπάρχουν πολλά που μπορούν να προκαλέσουν έμπνευση κι ενδιαφέρον και δεν τα φανταζόμαστε ή δεν τα υιοθετούμε, από φόβο μην ξεφύγουμε απ’ την πεπατημένη.
Στο τέλος τις λίγες ίριδες που είχα μαζί μου τις πήραν με πολλή αγάπη και στοργή. Ελπίζω να βρουν το φθινόπωρο βολβούς και να τις εγκαταστήσουν στον κήπο τους ως σημαίες ανάστασης, πασχαλιάς, ομορφιάς και ελπίδας.
Ευχαριστώ τον διευθυντή του σχολείου κ. Ηρακλή Χατζόπουλο και τον καθηγητή που με προσκάλεσε (κ.Τζάννο Σαρρηκώστα). Ευχαριστώ επίσης της διευθύντρια του Δημοτικού Αγκαιριάς κ. Αικατερίνη Δεσύλλα για την πρόσκληση και τους δασκάλους που βοήθησαν. Θα θυμούμαι το μικρό που θαρραλέος είπε ένα ωραίο δικό ποίημα για τα δένδρα και τις σοφές απαντήσεις που έδωσαν στις ερωτήσεις ιστορίας. «Ποια είναι τα φυτά που έπαιξαν μεγάλο ρόλο στην ελληνική ιστορία»; Οι μαθητές απάντησαν αμέσως. Το σιτάρι, η ελιά το αμπέλι.
Το σχολείο πρέπει να αλλάξει, να γίνει τόσο όμορφο, όσο τα παιδιά. Να περιοριστεί η ύλη στο μισό, να σταματήσουμε με τις ατελέσφορες και αγχωτικές εξετάσεις (υπάρχουν πιο αποδοτικοί τρόποι αξιολόγησης) και να αναδείξουμε ως υψηλά παιδαγωγικά μέσα προώθησης της γνώσης το θέατρο, τη μουσική, τον κινηματογράφο, τον αθλητισμό, τις επισκέψεις στην πόλη και τη φύση.
(Στη φωτογραφία ένα από τα πολλά είδη που θα μπορούσαμε νε ονομάσουμε άγρια σκυλάκια (Bellardia). Τα παιδιά είναι σαν τα λουλούδια. Θέλουν να ψηλώσουν, να ζήσουν, να γίνουν όμορφα. Ας τα βοηθήσουμε).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου