3. Ανάπτυξη αντίστοιχη με τη φέρουσα ικανότητα του νησιού και των υποδομών του

Η φαντασιακή αντίληψη της απεριόριστης ανάπτυξης είναι καταστροφική σε έναν πλανήτη με περιορισμένους πόρους. Κάτι ανάλογο ισχύει όταν αυτό το φαντασιακό το εφαρμόσουμε στην μικρή κλίμακα ενός νησιού. Η πρωτοκαθεδρία (αυτονόμηση έναντι της πολιτικής) της οικονομίας σε ευρύτερο πεδίο δημιούργησε τον μύθο της απεριόριστης ανάπτυξης και της υπερκατανάλωσης μέσω της απεριόριστης δημιουργίας (τεχνητών) αναγκών και προϊόντων, της εμπορευματοποίησης των πάντων.

Ο μύθος που έχει ως βάση το δόγμα ότι «οι ανάγκες είναι απεριόριστες και τα μέσα (αγαθά) για την ικανοποίησή τους είναι περιορισμένα» και επομένως η μόνη λύση είναι η αέναη οικονομική ανάπτυξη, η οποία θα προσφέρει τα εργαλεία για την ... αέναη αύξηση των παραγόμενων προϊόντων που θα καλύψουν τις αέναα αυξανόμενες ανάγκες, δεν μπορεί να ευσταθεί και επομένως όσο πιο γρήγορα καταρριφθεί τόσο το καλύτερο θα είναι.

Το γεγονός ότι οι πόροι είναι περιορισμένοι επιβάλλει από μόνο του περιορισμούς, όρια. Σε ένα πεπερασμένο νησί με περιορισμένους πόρους δεν είναι εφικτή μια απεριόριστη ανάπτυξη. Δεν είναι τόσο έξυπνο, λοιπόν, να αγνοείς ή να παραβλέπεις τη φέρουσα ικανότητα του νησιού και των υποδομών που κάθε φορά υπάρχουν. Επομένως ο πολιτισμός που δημιουργεί η επικυριαρχία της οικονομικής σφαίρας επί της πολιτικής, η οποία εδράζεται στον μύθο της απεριόριστης επέκτασης της οικονομίας και της ευθύγραμμης προόδου, πρέπει να περιοριστεί και να δώσει τη θέση του σε έναν πολιτισμό των ορίων. Έναν πολιτισμό που θα εντάξει την οικονομική δραστηριότητα μέσα στην κοινωνία.

Αυτό δε σημαίνει ότι θα σταματήσει η ανάπτυξη, αλλά ότι αντί για αλόγιστη ανάπτυξη η οποία αδιαφορεί για τα προβλήματα και τους κινδύνους που επισωρεύει, μπορούμε να δούμε περισσότερο θετικά μια ανάπτυξη, η οποία είναι αντίστοιχη με τη φέρουσα ικανότητα του νησιού και των εκάστοτε υποδομών του και βεβαίως να σέβεται τους κατοίκους και τον πολιτισμό της Πάρου. Μια ανάπτυξη που δημιουργεί έναν πολιτισμό, ο οποίος ενισχύει τις κοινοτικές δομές και τους θεσμούς της άμεσης δημοκρατίας και επομένως την ιδιότητα του πολίτη, επεκτείνει τα κοινά και δημόσια αγαθά, ενισχύει τους κοινωνικούς δεσμούς δηλαδή την κοινωνική συνοχή. Έναν πολιτισμό που περιορίζει ή εγκαταλείπει την κουλτούρα του ατομικισμού, του εγωισμού και δημιουργεί προϋποθέσεις για μια αξιοπρεπή και αξιοβίοτη ζωή που να περιλαμβάνει το σύνολο των κατοίκων.

Ο περιορισμός του ατομικισμού και του στενόχωρου και αγχωτικού χώρου του εγώ στα εδάφη που τους αναλογούν σε συνδυασμό με τον αγώνα για μια νέα σύνθεση που θεμελιώνεται στη συμφιλίωση του ατόμου με την κοινότητα, στην κατανόηση, στη συμπόνια, στη φιλία, στην αλληλεγγύη που θα συνοδεύεται με την ανασύσταση ή επινόηση θεσμών που υπηρετούν αυτές τις αρχές και αξίες δημιουργεί προσδοκίες, ελπίδα για πιο ανθρώπινες, λιγότερο ανταγωνιστικές και επομένως πιο αυθεντικές κοινότητες.

ΗΛΙΑΣ ΓΟΥΡΔΟΥΚΗΣ