Οταν η γραφή είναι ξινή και στρυφνή, κακή κι ανάποδη, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν και τέτοιοι αναγνώστες, διαφορετικά η γραφή αυτή δεν θα είχε λόγο ύπαρξης.
Οταν πάλι η γραφή απελευθερώνεται, απλώνεται, χορεύει, αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν ελεύθεροι αναγνώστες, ευαίσθητοι, ευσυγκίνητοι· χορευτές! Είναι αλήθεια!
Παραφράζοντας τον Λεοπάρντι, θα λέγαμε ότι ο δημοσιογράφος δεν πρέπει να ελπίζει ούτε να επιθυμεί να κερδίσει την εκτίμηση όλου του αναγνωστικού κοινού αλλά μόνο μικρό μέρος αυτού.
Το ίδιο, απ’ ό,τι θυμάμαι, έλεγε ο Μπουκόφσκι.
Εάν δε φτάσουμε στο άλλο άκρο (πάντα συγκινεί η ισορροπία στα άκρα), οι μεγάλοι πολέμιοι των ηθικοπλαστικών κηρυγμάτων (Σαμφόρ, Κράους, Νίτσε, Κονδύλης κ.ά.) θα συναντήσουμε την οργή τους και για τους αναγνώστες και για τους συγγραφείς.
Γράφει λ.χ. ο Κονδύλης: «Πώς να μη σε αηδιάζει η δόξα, όταν δεν είναι παρά η μαζική επιδοκιμασία ανθρώπων που ως άτομα θα τους περιφρονούσες στη συντριπτική τους πλειοψηφία τουλάχιστον;». Αλλά και ο ίδιος ο Λεοπάρντι: «Αν οι λίγοι αληθινά άξιοι άνθρωποι που επιζητούν τη δόξα γνώριζαν προσωπικά όλους εκείνους που συναπαρτίζουν το κοινό, του οποίου την επιδοκιμασία μοχθούν να αποσπάσουν, πιθανότατα θα μετρίαζαν πολύ την προσπάθειά τους...».
Θαρρώ οι δύο αφορισμοί αφορούν τους τηλεοπτικούς συναδέλφους περισσότερο, διότι στην τηλοψία επικρατεί η υστερία της ματαιοδοξίας κι εκεί επίσης (στην t.v.) δεν προλαβαίνει ο τηλεθεατής να φιλτράρει την είδηση, να την αναλύσει, κ.λπ., πόσω μάλλον όταν βομβαρδίζεται από βροχή ειδήσεων.
Οι αναγνώστες εφημερίδων έχουν την πολυτέλεια της επιλογής, ανάλογα με τα ενδιαφέροντά τους και το γούστο τους.
Κάπου εκεί αρχίζει η μαγεία της ανάγνωσης που περιλαμβάνει το τρέμουλο και των δύο πλευρών: δημοσιογράφου και αναγνώστη.
Μετά το τρέμουλο έρχεται η συγκίνηση ή η καθαρή συνείδηση και μια οιονεί αντιστροφή των ρόλων. Ενα φιλικό τηλεφώνημα, μια τρυφερή επιστολή (ή και οξεία) βοηθούν θαυμάσια στην τέλεση της αντιστροφής.
Ο Ρενέ Ζιράρ, ο θεμελιωτής της προσκτητικής μίμησης, κάπου λέει ότι ο Σέξπιρ έγραφε για λίγους, για μυημένους στα αινίγματα και τις υπόρρητες δηλώσεις των έργων του γι’ αυτή τη μίμηση («Σέξπιρ - οι φλόγες της ζηλοτυπίας», εκδόσεις «Εξάντας»).
Δύσκολο και σκοτεινό βιβλίο, πάνε χρόνια που το ‘χω διαβάσει, αλλά θυμάμαι ήταν πειστικός ο Γάλλος διανοητής σε ό,τι αφορά τη μύηση των αναγνωστών του, ένθερμων υποτίθεται υποστηρικτών της δικής του μιμητικής θεωρίας.
Σαγηνεύει κάτι τέτοιο εάν αληθεύει, τουλάχιστον όσους πείθονται από τα επιχειρήματά του. Εναντίον της ευκολίας λοιπόν να καταπίνουμε αμάσητες τις πληροφορίες, κυρίως ηλεκτρονικές, και υπέρ μιας εναλλαγής των ρόλων δημοσιογράφου και αναγνώστη.
Είναι μια ωραία υπόθεση που εύκολα φαίνεται να μπορεί να γίνει πράξη. Απαραίτητη προϋπόθεση η συντομία, η σαφήνεια, η ευκρίνεια και μια απέχθεια προς κάθε μορφής ύβριν.
ΠΗΓΗ: Εφημερίδα των Συντακτών
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου