Παρασκευή 31 Ιουλίου 2015

Η αριστερή στιγμή του πρωθυπουργού

Ναι, η ζωή αλλάζει … αλλά η δική μας μελαγχολία μένει εδώ και βαθαίνει επικίνδυνα…
Διαβάσαμε αυτό το άρθρο τη Ρηνιώς Παπατσαρούχα-Μίσσιου, συντρόφου του Χρόνη Μίσσιου.
Εμείς το βρήκαμε στην ιστοσελίδα “Στο Κόκκινο”, το οποίο είχε ως πηγή την έντυπη έκδοση της “Καθημερινής”.
Νιώσαμε να εκφράζει όσα βαθιά μέσα μας αργοσάλευαν και σιγοψιθυρίζονταν, αλλά δεν είχαμε τις δυνάμεις να εκφραστούμε. Είναι και οι μέρες δύσκολες, και κυλάνε τόσο αργά … με τόσα γεγονότα να τρέχουν…
Τέτοιο καλοκαίρι διεργασιών, εντάσεων, προβληματισμών, ακυρώσεων ηθικών και ιδεολογικών … νιώθουμε πως δεν έχουμε ξαναζήσει.
Ο σημερινός Ιούλιος ήταν γεμάτος γεγονότα. Σε πολλούς θύμισε τα γνωστά Ιουλιανά… και επανέφεραν τις γνωστές απειλές περί κινδύνων αποσταθεροποίησης. Όσοι τα έζησαν και είναι επιζώντες έχουν κάθε λόγο να είναι καχύποπτοι. Μόνο που, τότε, δεν ξέρουμε αν βίωναν αυτό το έντονο συναίσθημα διάψευσης ελπίδας και ονείρων. Ίσως εκείνη η γενιά να συνειδητοποίησε την διάψευση με την επιβολή της δικτατορίας, γεγονός που τους οδήγησε – άμεσα σχεδόν – στην οργάνωση αντίστασης στη χούντα.
Ο Παληοτάκης επ’ αυτού θυμάται και μας διηγείται πως ο Μίκης, ο Πρόεδρος των Λαμπράκηδων, είχε επισημάνει πολύ νωρίτερα τον επερχόμενο κίνδυνο της δικτατορίας. Η τότε πολιτική ηγεσία – συμπεριλαμβανομένης όχι μόνο της αστικής ηγεσίας αλλά και της ΕΔΑ και του ΚΚΕ-  αντιμετώπισαν με ελαφρότητα αυτές τις αγωνίες του, ενώ η ματιά και η οξυδέρκεια του Μίκη, που έβλεπε στο μέλλον, μας ειδοποιούσε ότι η δικτατορία έρχεται. Σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα, σε μια μάζωξη, στην οποία συμμετείχαν βασικά στελέχη – ο Μπενάς, ο Θεοδωρίδης, ο Λεντάκης, ο Χρόνης, ο Μαυρομάτης, ο Κοκλάνης ο Παληοτάκης και άλλοι – πάρθηκε η απόφαση να ετοιμαστούν οι Λαμπράκηδες για την επιβολή της επικείμενης δικτατορίας. Επειδή, όμως, αντιμετωπίστηκε με κάποια επιφύλαξη η άποψη αυτή του Μίκη, δεν πάρθηκαν οι κατάλληλες προφυλάξεις και τα ανάλογα μέτρα, με αποτέλεσμα το 90% των στελεχών των Λαμπράκηδων πιάστηκαν κυριολεκτικά “στον ύπνο” από την πρώτη μέρα, την 21η Απριλίου 1967. Ο Μίκης έδωσε εντολή στον γραμματέα του να διασωθεί -με απόλυτη μυστικότητα και με εκ των προτέρων σχεδιασμό- το αρχείο των Λαμπράκηδων, στο οποίο στηρίζεται και η ιστοσελίδα των Λαμπράκηδων και το blog των Λαμπράκηδων, και το οποίο βρισκόταν στα χέρια του Παληοτάκη και έχει διατεθεί μέρος του στην ΕΜΙΑΝ και ένα μεγάλο επίσης μέρος στα ΑΣΚΙ.


Σήμερα, όμως, μέσα σε ελάχιστο διάστημα, περάσαμε από την αγωνιστικότητα στον εξευτελισμό, στην αγωνία, στην αμφιβολία…
Ίσως όλα αυτά τα γεγονότα να μας οδηγήσουν σε μια ιδιότυπη ωρίμανση;;…

Η αριστερή στιγμή του πρωθυπουργού

Για χρόνια βγαίνοντας από το σπίτι μου έβλεπα στον απέναντι τοίχο τον στίχο του Σαββόπουλου «Η ζωή αλλάζει, δίχως να κοιτάζει τη δική σου μελαγχολία». Το εμπέδωσα. Όλα αλλάζουν γύρω μας κι εντός μας, μαζί κι εγώ – μέσα κι έξω. (Από τα πρώτα μαθήματα της διαλεκτικής.) Στην εξορία απώλεσα την ιδεολογική μου αθωότητα, την «αριστερά» μου παρθενία. Εκεί, από την πρώτη στιγμή, από το 5ο Τμήμα το πρωί της 21ης Απριλίου 1967, όπου βρέθηκα στριμωγμένη ανάμεσα σε πρωτοκλασάτα στελέχη της Αριστεράς, κι ώσπου απολύθηκα από την Αλικαρνασσό, τον Αύγουστο του 1970, πέρασα, με επιτυχία νομίζω, το μάθημα του αυτοσεβασμού, της προσωπικής ευθύνης και της αξιοπρέπειας, με αναφορά πάντα στην κλασική μου παιδεία και την έννοια της Δημοκρατίας. Εκεί ήταν που έχασα το απλοϊκό κριτήριο του «δικός» μας όσον αφορά την πολιτική-ηθική αξιολόγηση και τοποθέτηση των ανθρώπων. Εκεί είπα, αλίμονο αν πρέπει να αντέξει κανείς υπερασπιζόμενος απλώς τη γραμμή του κόμματος. Και όσο για το «δικός» μας, έμπαζε πια από παντού. Ή εγώ μεγάλωνα και δεν χωρούσα ή πολλά «δικά» μας είχαν στενέψει αφόρητα. Οπωσδήποτε διαπίστωνα πως τα ίδια κοινωνικά, ιστορικά και συναισθηματικά γεγονότα τα σχολιάζαμε διαφορετικά.
Γεννήθηκα στο Σουφλί με τα μεταξουργεία, μέσα σε αριστερή οικογένεια. Βίωσα από παιδάκι ως «Αριστερά» την αντίσταση κατά της γερμανικής κατοχής και τον Εμφύλιο, με τον πατέρα μου αντάρτη, τη μητέρα, τις αδελφές και τον αδελφό μου στις φυλακές, στις εξορίες, στο Έκτακτο Στρατοδικείο, κι εγώ, αδέσποτο, σε παραμεθόριο περιοχή, δίπλα στα πεδία των εμφύλιων συγκρούσεων. Στην εφηβεία μου επέλεξα συνειδητά την ηττημένη Αριστερά – κι ας λέει ο ανεψιός μου ότι ήταν μονόδρομος για μένα! Γιατί η Αριστερά που γνώρισα στο άμεσο περιβάλλον μου είχε όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που με συγκινούσαν: αυταπάρνηση, λεβεντιά, αγάπη για την πατρίδα, ηρωισμό, προσωπική ευθύνη και όραμα για έναν κόσμο με δικαιοσύνη, ισότητα και αλληλεγγύη. Και μέσα σε όλα αυτά πίστευα πως χωρούσε ένα πιο προσωπικό αιτούμενο, γιατί με τρόμαζε η ομοιομορφία. Ήθελα έναν κόσμο που να χωράει, να αποδέχεται με σεβασμό και, σχεδόν με ευγνωμοσύνη θα ’λεγα, τη διαφορετικότητα. Γιατί μέσα στην άγουρη συνείδηση και τον ρομαντισμό μου πίστευα πως εκεί συχνά κυοφορείται το σπέρμα του καινούργιου, μιας άλλης αλήθειας. «Ιδού εγώ λοιπόν» και η Αριστερά μου.
Ωστόσο «η ζωή αλλάζει δίχως να κοιτάζει τη δική μου μελαγχολία». Μεταπολίτευση. Μπάχαλο το αριστερόμετρο. Το μέτρο του παρελθόντος, που λεγόταν και συνέπεια και αντοχή στις διώξεις και πίστη στη γραμμή, δεν είχε πλέον καμιάν αξία. Με τη νομιμοποίηση του ΚΚΕ το νομικό πλαίσιο που έδινε υπόσταση στους όρους Αριστερά-Δεξιά ανατράπηκε. Το να δηλώνει κανείς αριστερός όχι μόνο δεν είχε κόστος, αλλά προσέθετε και κύρος εκείνη την εποχή. «Φοριόταν» που λένε, ήταν της μόδας.
Η δημοκρατική νομιμότητα καθιστούσε αναγκαίο να επαναπροσδιορίσει η Αριστερά το αριστερό όραμα. Ποιον κόσμο ήθελε; Η τεχνολογία και ο συνεπόμενος καταναλωτισμός, συν τα πακέτα Ντελόρ που ακολούθησαν, ακύρωναν ένα μεγάλο μέρος των αιτημάτων της Αριστεράς, την ευμάρεια. Τώρα έπρεπε να δει από πού προερχόταν αυτή η ευμάρεια, πώς μοιράζονταν οι ζώνες παραγωγής και κατανάλωσης και πού οδηγούσε μοιραία αυτός ο σχεδιασμός. Και, κυρίως, πού θα οδηγούσε τον πλανήτη αυτή η… ανάπτυξη. Και η Αριστερά; «Ύπνον ελαφρό» πάνω στις διαμφισβητούμενες δάφνες του Πολυτεχνείου και της Αντίστασης κατά της χούντας, που, χωρίς να το αντιληφθούμε, είχε γίνει… αντίδωρο και μπορούσαν όλοι, μα όλοι να έχουν το μερτικό τους. Όπως το «μαζί τα φάγαμε». Δεδομένου ότι η διασπορά της ευθύνης και της δόξας είναι ίδιον όλων των λαϊκισμών. Και προφανώς κανένας δεν ένιωθε αρκετά αθώος, ώστε να θέλει ή να μπορεί να ελέγξει τις πολιτικές δυνάμεις που καρπώθηκαν την εξουσία επί δεκαετίες, επικαλούμενες αυτό το «μαζί», στήνοντας με το «πάρε-δώσε» τους τον καμβά του «μαζί τα φάγαμε»!
Το ποσοστό που έφερε η Αριστερά στις εκλογές της 25ης Ιανουαρίου 2015 μεγάλωσε τα ερωτήματά μου, που έτσι κι αλλιώς είχαν αρχίσει από χρόνια. «Πώς ορίζεται η Αριστερά σήμερα;» Έγιναν σοσιαλιστές και αριστεροί ξαφνικά, μέσα σε λίγους μήνες, το 36% των Ελλήνων; Όχι, βέβαια. Μα τότε τι έγινε; Έγινε ακαλαίσθητο και κακοραμμένο πάτσγουορκ, έτοιμο να ξηλωθεί ανά πάσα στιγμή. Έγινε η ευκαιριακή έως αθέμιτη σύναξη των απανταχού κομματικών δυσαρεστημένων. Ανακαλύψαμε ότι τα χρέη ήταν μεγάλα και οι δανειστές ανελέητοι –σωστά– αλλά πώς, πότε και από ποιους δημιουργήθηκαν αυτά τα χρέη; Έγινε η συνένωση των εραστών της εξουσίας, όποιο χρώμα κι αν έχει. Ένα συμπίλημα, δηλαδή, κινήτρων και προθέσεων που συμφωνούσαν όμως στον στόχο: πάντα εκεί όπου γέρνει η ζυγαριά, πάντα κοντά στη νομή της εξουσίας και, το πιο αθώο, εκεί που πάνε και οι άλλοι, στο απυρόβλητο της πλειοψηφίας, που αφ’ εαυτής συνιστά επιχείρημα. Αυτή η μετακινούμενη ανθρώπινη εύνοια, που χωρίς ποτέ να λογοδοτεί, χαρίζει εξουσία σε όποιον της… χαρίζεται.
Είχα παιδιόθεν μια περίεργη συμπεριφορά, να επιλέγω πάντα τα δύσκολα – κάτι σαν στοίχημα. Αυτό σημαίνει πως στις πλειοψηφίες δεν είχε ποτέ θέση για μένα. Και όσο για την Αριστερά μου, την περιέγραψα εν συντομία. Γι’ αυτό, λοιπόν, για μένα, η αριστεροσύνη του πρωθυπουργού μας δεν έχει σχέση με την πλειοψηφία που κέρδισε τις εκλογές, ούτε με τις υποσχέσεις που χάριζαν τόσο απλόχερα στον καθένα ό,τι του έλειπε. Για μένα η αριστερή στιγμή του κυρίου Τσίπρα είναι εκείνη η τραγική 17ωρη συνεδρίαση με τους… «θεσμούς» και ο έρπης στα χείλη του. Όταν οι Ευρωπαίοι εταίροι τον σφυροκοπούσαν και τον κάρφωναν με όλα τα επιχειρήματα που τους παρείχαν επί πέντε χρόνια οι ατελέσφοροι διαπραγματευτές μας. Κι έπρεπε αυτός ο νέος, ο 40χρονος πρωθυπουργός της Ελλάδας, προσγειωμένος σκληρά στο πεδίο της «πολιτικής ως τέχνης του εφικτού» ν’ αποφασίσει, ωριμάζοντας έτσι απότομα, το μέλλον της χώρας μας. Και αποφάσισε, βάζοντας την Ελλάδα και το ευρωπαϊκό της μέλλον πάνω απ’ όλα. Γιατί προφανώς κατάλαβε ότι τα ρήγματα δεν «γεμίζουν πάντα με άνθη» και πως ναι, η Ευρώπη πρέπει ν’ αλλάξει, αλλά και η Ελλάδα να είναι παρούσα, δίπλα στους άλλους ευρωπαϊκούς λαούς του Νότου, σ’ αυτόν τον αγώνα. Και ναι, αυτό για μένα είναι αριστερή απόφαση, προς το παρόν. Τα υπόλοιπα θα τα βρούμε στο μέλλον. Και κάτι ακόμα που θέλω να ακούσουν οι πεντακοσιομέδιμνοι «αριστεροί». «Αριστερά» είναι η Κ.Σ. Γυναίκα του Δημοτικού, γύρω στα 80, με σύνταξη περίπου 400 ευρώ και ενοίκιο, που όταν τη ρώτησε ο ανεψιός της, με το κλείσιμο των τραπεζών, αν πήγε να πάρει το 60άρι της, εκείνη απάντησε: «Όχι, παιδί μου, έχω εκατό ευρώ. Ας πάει να πάρει κανένας άλλος, που έχει μεγαλύτερη ανάγκη».
Με αφορμή αυτό το κείμενό σου, Ρηνιώ μου, θέλω να σου εκφράσω την απεριόριστη αγάπη μου και σου στέλνω δυο φιλιά, που δεν μπόρεσα να σου δώσω όταν μας άφησε ο Χρόνης, αφού δεν κατάφερα να παρευρεθώ στο τελευταίο ταξίδι του.
Παληοτάκης
Για το blog των Λαμπράκηδων
www.lamprakides.gr/blog

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου