Κακή αρχή και πείραμα πανελληνίων διαστάσεων θα αποδειχθεί πολύ σύντομα η απόφαση του υφυπουργού Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Γιάννη Μπαλάφα που δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ με ημερομηνία 18 Νοεμβρίου 2015 βάσει της οποίας ο Δήμος Σαλαμίνας, τυπικά, εντάχθηκε σε πρόγραμμα εξυγίανσης. Ουσιαστικά, χρεοκόπησε! Του Λεωνίδα Βατικιώτη
Η απόφαση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ να ανοίξει τον κύκλο των χρεοκοπιών στην τοπική αυτοδιοίκηση ξάφνιασε πολλούς και καλούς γνώστες του χώρου της τοπικής αυτοδιοίκησης. Όχι γιατί ο δήμος της Σαλαμίνας δεν είχε προβλήματα. Αλλά γιατί υπήρχαν – κι εξακολουθούν να υπάρχουν – πολλοί άλλοι δήμοι των οποίων τα οικονομικά είναι σε χειρότερη κατάσταση κι αυτούς θεωρούσαν άπαντες υποψήφιους για τα αυτοδιοικητικά μνημόνια. Όπως για παράδειγμα ο δήμος της Φυλής και των Μεγάρων στην Αττική, της Φαιστού και της Γόρτυνας στην Κρήτη, κ.α. Πιθανά, λόγοι πολιτικού κόστους ή και υψηλές γνωριμίες στο εσωτερικό της κυβέρνησης να άφησαν για αργότερα την χρεοκοπία των συγκεκριμένων δήμων, δίνοντάς τους μια ευκαιρία ακόμη μήπως έτσι καταφέρουν και συμμαζέψουν τα οικονομικά τους, δηλαδή να ισοσκελίσουν τους προϋπολογισμούς τους έστω στο …και πέντε, αποφεύγοντας έτσι τον διασυρμό.
Η υπαγωγή ενός δήμου σε πρόγραμμα, η επιχείρηση εξυγίανσης δηλαδή των οικονομικών του, που αποφασίζεται από το υπουργείο Εσωτερικών όταν για δύο συνεχόμενα τρίμηνα παρατηρείται απόκλιση από τους στόχους που έχουν τεθεί, θα συντελεστεί σε βάρος της κοινωνικής του πολιτικής. Το κόστος δηλαδή θα μεταφερθεί στους δημότες, κι ας υπόσχεται η κυβέρνηση ότι δε θα θιγούν τα συμφέροντα των δημοτών. Είναι πολύ ενδεικτικά τα όσα προβλέπει ο σχετικός νόμος (άρθρο 174 του 4270/2015, Α’ 143), με τίτλο «Αρχές δημοσιονομικής διαχείρισης και εποπτείας» καθώς τα επόμενα βήματα έχουν ήδη περιγραφεί με μεγάλη αυστηρότητα. Συγκεκριμένα, όπως αναφέρεται στην παράγραφο 4 «η ένταξη στο ανωτέρω πρόγραμμα συνεπάγεται την υποχρέωση εφαρμογής κατά περίπτωση, μέρους ή του συνόλου, των κάτωθι παρεμβάσεων: Πρώτο, άμεση εφαρμογή των αναγκαίων μέτρων που προβλέπονται από τη νομοθεσία προς διασφάλιση της είσπραξης των απαιτήσεων του ΟΤΑ και της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής. Δεύτερο, αναστολή προσλήψεων. Τρίτο, επιβολή υποχρεωτικών μετατάξεων προσωπικού. Τέταρτο, πρόσβαση στο λογαριασμό εξυγίανσης και αλληλεγγύης της αυτοδιοίκησης του άρθρου 263 του ν. 3852/2010 (Α’ 87) οι πόροι του οποίου διατίθενται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση του προγράμματος εξυγίανσης. Πέμπτο, αύξηση των ιδίων εσόδων από φόρους, τέλη, δικαιώματα και εισφορές. Έκτο, αύξηση του ανώτατου συντελεστή επιβολής του τέλους ακίνητης περιουσίας για τα ακίνητα που βρίσκονται στην εδαφική περιφέρεια του δήμου σε ποσοστό μέχρι και 3‰ (τρία τοις χιλίοις) και επιβολή του τέλους υποχρεωτικά από το δήμο σύμφωνα με το ποσοστό αυτό μέχρι την οικονομική του εξυγίανση. Ομοίως, αύξηση του συντελεστή επιβολής του τέλους επί των ακαθαρίστων εσόδων και παρεπιδημούντων από 0,5% μέχρι και 2%. Έβδομο, περιορισμό των δαπανών μόνο σε υποχρεώσεις μισθοδοσίας και λοιπές απολύτως ανελαστικές δαπάνες».
Νέα χαράτσια από τους δήμους
Το πρώτο μέτρο (για είσπραξη των νόμιμων απαιτήσεων των ΟΤΑ και αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής) όσο κι αν υπαινίσσεται τον τερματισμό της χρόνιας κακοδιαχείρισης των δήμων (πχ με τα ανείσπρακτα δημοτικά τέλη επί τραπεζοκαθισμάτων, το 0,5% στα καταστήματα εστίασης, κ.α.) τουλάχιστον για εκείνες τις περιπτώσεις όπου δεν υφίσταται διαπλοκή θα σημάνει νέα χαράτσια στις μικρές επιχειρήσεις καθώς πολλές απ’ αυτές θα κληθούν για πρώτη φορά να αποδώσουν τις νόμιμες υποχρεώσεις τους. Για πολλές θα σημάνει κλείσιμο, για όλες άνοδο του κόστους λειτουργίας. Το δεύτερο μέτρο για πάγωμα των προσλήψεων στερείται περιεχομένου καθώς ήδη προσλήψεις δε γίνονται, με εξαίρεση τα 5μηνα. Οι υποχρεωτικές μετατάξεις ωστόσο (το τρίτο μέτρο), που ως ζητούμενο θα έχουν την ελάφρυνση του κόστους μισθοδοσίας, θα επιβαρύνουν μια ήδη προβληματική κατάσταση με σοβαρότατες ελλείψεις προσωπικού που έχουν παραλύσει την λειτουργία των περισσότερων δήμων της χώρας οι οποίοι από το ένα άκρο της πληθώρας υπεράριθμου προσωπικού η συντριπτική πλειοψηφία του οποίου αποτελούσε ρουσφετολογικές προσλήψεις, μετακινήθηκαν στο άλλο άκρο της έλλειψης αναγκαίου προσωπικού ακόμη και για τις πιο νευραλγικές δραστηριότητες (καθαριότητα, πράσινο, κλπ.). Το τέταρτο μέτρο, προβλέπει τη χρησιμοποίηση κονδυλίων από το λογαριασμό εξυγίανσης και αλληλεγγύης, που θεσμοθετήθηκε με το νόμο Καλλικράτη. Πρόκειται για κονδύλια ωστόσο που προέρχονται από τους Κεντρικούς Αυτοτελείς Πόρους (ποσοστό του φόρου εισοδήματος νομικών και φυσικών προσώπων, του ΦΠΑ και του ΕΝΦΙΑ) κι όχι από κάποια έκτακτη κρατική χρηματοδότηση. Διαδικασίες bail in με άλλα λόγια, όπου η διάσωση γίνεται με ίδιους πόρους των δήμων κι όχι bail out, όπως θα έπρεπε, αναλαμβάνοντας τη διάσωση το ίδιο κράτος με την διοχέτευση επιπλέον, έκτατων πόρων. Το πέμπτο και έκτο μέτρο (αύξηση ίδιων εσόδων και ανωτάτων συντελεστών επιβολής τελών ακίνητης περιουσίας) μετατρέπουν τους δήμους σε μηχανισμούς βαθύτερης φορομπηξίας καθώς από τις τσέπες των δημοτών θα καλύψουν τα ελλείμματα των δημοτικών προϋπολογισμών, ώστε να επέλθει ο ισοσκελισμός. Τέλος, ο περιορισμός των δαπανών μόνο στις ανελαστικές δαπάνες σημαίνει πως κάθε κονδύλι που βελτίωνε την ποιότητα ζωής και την καθημερινότητα στις πόλεις και τα χωριά θα κοπεί …σύριζα!
Μείωση χρηματοδότηση κατά 62%!
Το σημαντικότερο ωστόσο, είναι πως κανένα από τα παραπάνω μέτρα δεν θίγει τις πραγματικές αιτίες που έχουν οδηγήσει δεκάδες δήμους στο …κόκκινο και δεκάδες δημάρχους να επιδίδονται σε συνεχές λόμπινγκ μήπως και αποφύγουν το μνημόνιο. Γενικότερα, η καθοριστική αιτία που δημιούργησε στους δήμους μια δεύτερη ταχύτητα η οποία φλερτάρει με τη χρεοκοπία σχετίζεται με την απότομη συρρίκνωση των κεντρικών αυτοτελών πόρων, που έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια κατά 62%! Όσο κι αν οι νέες δημοτικές αρχές που εξελέγησαν το 2014 ανεξαρτήτως χρώματος να έβαλαν ένα τέρμα στην παροιμιώδη σπατάλη και κακοδιαχείριση του δημόσιου χρήματος που συνέβαινε επί χρόνια στους ΟΤΑ από το ένα άκρο της Ελλάδας ως το άλλο, κατατάσσοντάς τους στα μεγαλύτερα εκτροφεία σκανδάλων, η προσαρμογή που συντελέστηκε ήταν πολύ πιο απότομη ακόμη κι από το δημόσιο. Η κατάσταση επιδεινώθηκε απότομα το 2015 με αφορμή την κατάργηση του κομματικού γενικού γραμματέα αποκεντρωμένης διοίκησης, με το νόμο του Βούτση. Με την αναβάθμιση ωστόσο των υπηρεσιακών υπαλλήλων και την αυτονόμησή τους από τη θέση του προϊσταμένου της Αυτοτελούς Υπηρεσίας Εποπτείας, όπως και τη διαμόρφωση του γενικού μητρώου φορέων κυβέρνησης, η δυνατότητα που υπήρχε στο παρελθόν να κρύβονται κάτω από το χαλί οι μαύρες τρύπες στα οικονομικά των δήμων και των εποπτευόμενων φορέων πέρασε οριστικά στο παρελθόν. Έτσι, φάνηκε ο βασιλιάς γυμνός και τα ελλείμματα δεκάδων δήμων όλης της χώρας βγήκαν στην επιφάνεια. Ειδικότερα για το Δήμο της Σαλαμίνας ένα σεβαστό ποσό του ελλείμματος του (που συνολικά ξεπερνάει τα 10 εκ. ευρώ) δημιουργήθηκε από τις διαρροές ενός απαρχαιωμένου συστήματος υδροδότησης που δημιουργεί σταθερά ελλείμματα στο ισοζύγιο εισπράξεων από τους δημότες και αποδόσεων στην ΕΥΔΑΠ.
ΣΥΡΙΖΑ, η συνέχεια ΝΔ και ΠΑΣΟΚ
Ιδιαίτερη σημασία έχει πως ο νόμος που προβλέπει τα μέτρα εξυγίανσης των χρεοκοπημένων δήμων τα οποία θα εφαρμόσουν τώρα κατά γράμμα ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ αποτελεί ενσωμάτωση οδηγίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (2011/85), ενώ για πρώτη φορά το πλαίσιο στενότερης επιτήρησης των οικονομικών των δήμων τέθηκε με το τρίτο μνημόνιο (νόμος 4093/2012). Ο πρώτος δε νόμος, πριν ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ ψηφίσουν κάποιες οριακές και ήσσονος σημασίας αλλαγές τον Ιούνιο του 2015, που εξειδίκευε και ιεραρχούσε τα μέτρα εξυγίανσης έφερε τις υπογραφές των πιο μισητών υπουργών της κυβέρνησης Σαμαρά: του υπουργού Οικονομικών και στελέχους της Γιούρομπανκ, Γκ. Χαρδούβελη, του υπουργού Διοικητικής Μεταρρύθμισης Κυρ. Μητσοτάκη, του φασίστα Μάκη Βορίδη ως υπουργού Υγείας κ.α. Με άλλα λόγια, ΣΡΥΙΖΑ και ΑΝΕΛ αναλαμβάνουν την υλοποίηση των χειρότερων μνημονιακών νόμων που ψήφισαν ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΔΗΜΑΡ, κατ’ εντολήν της ΕΕ!
Στην πράξη, το νέο πλαίσιο χρεοκοπίας των δήμων δημιουργεί ένα νέο κύμα εσωτερικής χρεοκοπίας. Το πρώτο κύμα εσωτερικής χρεοκοπίας, από τη στιγμή που η ελληνική κυβέρνηση ανέλαβε την αποπληρωμή πλήρως και εγκαίρως του δημόσιου χρέους (κι αυτή η δέσμευση αναλήφθηκε αρκετά νωρίς, στις 20 Φεβρουαρίου 2015 στο πλαίσιο του Γιούρογκρουπ, και με τη συμφωνία της 12ης Ιουλίου απλώς επισφραγίσθηκε…), είχε ως θύματα τους έλληνες φορολογούμενους στους οποίους μεταβιβάστηκε ο λογαριασμός. Τα νέα ληξιπρόθεσμα χρέη ύψους 1,45 δισ. ευρώ του Νοεμβρίου του 2015, όπως ανακοινώθηκαν στις 29 Δεκεμβρίου 2015, τα οποία οδήγησαν το σύνολο των ληξιπρόθεσμων από 1η Ιανουαρίου μέχρι 30η Νοεμβρίου του 2015 στα 11,83 δισ. και το γενικό σύνολο στα 83,6 δισ. ευρώ έχουν στην άλλη όψη τους χιλιάδες μικρές χρεοκοπίες φυσικών και νομικών προσώπων που αδυνατούν να πληρώσουν τους αυξημένους φόρους που επέβαλε το δημόσιο για να αποφύγει τη στάση πληρωμών προς τους πιστωτές. Έτσι, η στάση πληρωμών των πολιτών είναι συνέπεια της συνέχισης της εξυπηρέτησης του δημόσιου χρέους, το κόστος της προδοσίας των προσκυνημένων Τσίπρα – Καμμένου, που αφού υφάρπαξαν την ψήφο των πολιτών έγιναν πειθήνια όργανα της Τρόικας. Πλέον, ΣΥΡΙΖΑ και ΑΝΕΛ θα μπορούν να καυχώνται ότι είναι εντελώς δικό τους δημιούργημα ένα νέο είδος εσωτερικής χρεοκοπίας: η χρεοκοπία δεκάδων δήμων της χώρας που θα οδηγήσει στην υπερφορολόγηση των πολιτών και την επιδείνωση των παρεχόμενων εκ μέρους των δήμων κοινωνικών υπηρεσιών. Αυτά είναι τα ήδη γνωστά αποτελέσματα που θα επιφέρει το «πείραμα της Σαλαμίνας»…
Δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Unfollow στο τεύχος Ιανουαρίου 2016
leonidasvatikiotis.wordpress.com
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου