Μετά το σοκ του Brexit, το φλέγον ερώτημα που τίθεται στις Βρυξέλλες, είναι αν η Ευρωπαϊκή Ένωση θα επιβιώσει από αυτήν την ταπεινωτική αποκήρυξη του σχεδίου ολοκλήρωσης της ΕΕ, ενός μορφώματος που γεννήθηκε στα ερείπια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου.
Πολλοί εκτιμούν πως η αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου - χωρίς προηγούμενο στην ιστορία της ΕΕ- θα αναγκάσει σε θεμελιώδεις αλλαγές, καθώς έχουμε ήδη παντού ενθάρρυνση των ευρωσκεπτικιστών, που ενισχύονται από την «πολυκρίση»(μεταναστευτικό, οικονομικό λήθαργο, τρομοκρατία ...).
Σύμφωνα με τον Τουσκ, το «Brexit» θα ενθαρρύνει όλες τις αντι-ΕΕ ριζοσπαστικές δυνάμεις και οι «εξωτερικοί εχθροί θα πίνουν σαμπάνια.»!
Πάντως, ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Jean-Claude Juncker, δεν θεωρεί ότι η Ένωση είναι «σε κίνδυνο», εν τούτοις αναγνωρίζει την ανάγκη να ληφθεί υπόψη το «μάθημα» από το βρετανικό δημοψήφισμα.
«Δεν νομίζω ότι η ΕΕ θα εξαφανιστεί ξαφνικά, υποστηρίζει ο Chris Bickerton από το Πανεπιστήμιο του Cambridge . Αλλά μακροπρόθεσμα, θα μπορούσε να υπάρξει μια αργή παρακμή και η εμφάνιση μιας διαφορετικής κατάστασης». Ο Bickerton μιλά για τη μετάβαση σε μια Ένωση «πιο ευέλικτη», μια Ένωση ad hoc. Όμως, σε όλες τις περιπτώσεις θα υπάρξουν σίγουρα δύσκολες ημέρες, καθώς η Ευρώπη εισέρχεται σε άγνωστα νερά. Κατά την άποψη του Bickerton οι ευρωπαϊκές ελίτ δεν πίστευαν πως θα επικρατούσε το Brexit, όταν διαπραγματεύονταν με τον βρετανό πρωθυπουργό. Συγκεκριμένα, στις 20 Φεβρουαρίου, μετά από 30 ώρες διαπραγματεύσεων με τους άλλους ηγέτες της ΕΕ, ο Κάμερον είχε επιτύχει να μειώσει την κοινωνική βοήθεια στους ευρωπαίους μετανάστες, ενώ έλαβε και διαβεβαιώσεις για τη βρετανική κυριαρχία.
Σήμερα θα έχουμε μία μακρά διαδικασία ενός επώδυνου διαζυγίου, ίσως οξεία. Και είναι πολύ πιθανό ότι και άλλα κράτη-μέλη θα θελήσουν να κάνουν το ίδιο. Επίσης, πολλά μέλη θα ήθελαν να επωφεληθούν από παρόμοιες ρυθμίσεις με αυτές που κέρδισε το Λονδίνο και η Κοπεγχάγη που επωφελούνται από ρήτρες εξαίρεσης στον τομέα της δικαιοσύνης και των εσωτερικών υποθέσεων.
Αλλά αυτό που οι Ευρωπαίοι ηγέτες φοβούνται πάνω απ’ όλα, είναι ένα «φαινόμενο ντόμινο».
Το βρετανικό δημοψήφισμα έχει ήδη δώσει ιδέες στους ευρωσκεπτικιστές και στην ακροδεξιά. Στην τελευταία, η πρόεδρος του Εθνικού Μετώπου (FN) στη Γαλλία, Marine Le Pen, έχει εκφράσει την επιθυμία να γίνει σε κάθε χώρα δημοψήφισμα με το ερώτημα της παραμονής ή όχι στην ΕΕ. Το ίδιο θέλουν και οι ευρωσκεπτικιστές στη Δανία, την Ολλανδία και τη Σουηδία.
«Οι θεσμοί σπάνια πεθαίνουν,» λέει παρ' όλα αυτά ο Vivien Pertusot του Γαλλικού Ινστιτούτου Διεθνών Σχέσεων (IFRI). Η ΕΕ δεν θα αποσυντεθεί, αλλά θα απολέσει κάθε ενδιαφέρον, καθώς είναι ένα φόρουμ όπου δεν επικρατεί το συλλογικό συμφέρον και είναι όλο και πιο δύσκολο να βρίσκονται συμβιβαστικές λύσεις. Όμως η ΕΕ μετά την τραυματική εμπειρία του Brexit διατρέχει τον πραγματικό κίνδυνο να μη μπορέσει να αποτρέψει την κατάρρευσή της.
«Η ΕΕ βρίσκεται σε ένα αρνητικό σπιράλ, σε ένα φαύλο κύκλο», συνοψίζει ο Γιάννης Εμμανουηλίδης από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής, ένα ινστιτούτο με έδρα τις Βρυξέλλες.
Ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ έχει ήδη ανακοινώσει μια επίσκεψη στη Γερμανία την επόμενη εβδομάδα για «εργασίες σχετικές με την αναβίωση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης». Αλλά το γαλλο-γερμανικό ζευγάρι, που ήταν η ιστορική ατμομηχανή της ΕΕ, είχε πρόσφατα μεγάλες διαφορές σχετικά με την ολοκλήρωση της ζώνης του ευρώ, και γενικά την «επανίδρυση» της ΕΕ. Πολλοί εκτιμούν ότι η «επανίδρυση» μετά την έξοδο του Ηνωμένου Βασιλείου από την ΕΕ θα μπορούσε να ενθαρρύνει την Ευρώπη των «δύο ταχυτήτων»…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου