Πώς ο Κέπλερ έσωσε τη μητέρα του από την πυρά

Σαν σήμερα γεννήθηκε το 1571 ο Γιοχάνες Κέπλερ, γερμανός αστρονόμος, μαθηματικός, συγγραφέας και καταλυτική φυσιογνωμία στην επιστημονική επανάσταση των νεότερων χρόνων. Είναι περισσότερο γνωστός ως ο «Νομοθέτης του ουρανού» από τους φερώνυμους Νόμους που αφορούν την κίνηση των πλανητών γύρω από τον Ήλιο και περιγράφονται στα έργα του Astronomia Nova, Harmonices Mundi και Epitome of Copernican, τα οποία αποτελούν θεμελίωση της Θεωρίας του Νεύτωνα για την παγκόσμια έλξη. Για το έργο του Κέπλερ γνωρίζουμε αρκετά. Αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό αφορά την προσωπική του ζωή και ειδικά την περίοδο κατά την οποία η μητέρα του κατηγορήθηκε για μαγεία και ο ίδιος έκανε τα πάντα για να την αθωώσει. Ο Κέπλερ έζησε σε μια περίοδο όπου δεν υπήρχε σαφής διαχωρισμός μεταξύ της αστρονομίας και της αστρολογίας αλλά υπήρχε ένας μεγάλος διαχωρισμός μεταξύ της αστρονομίας (ένας κλάδος των μαθηματικών εντός των ελευθέρων τεχνών) και της φυσικής (ένας κλάδος της φυσικής φιλοσοφίας). Ενσωμάτωσε θρησκευτικά και συλλογιστικά επιχειρήματα στο έργο του, υποκινούμενος από την θρησκευτική πεποίθηση και πίστη ότι ο Θεός δημιούργησε τον κόσμο σύμφωνα με ένα κατανοητό σχέδιο που είναι προσβάσιμο μέσω του φυσικού φωτός της λογικής. Ο Κέπλερ ως προς την επιστημονική του φιλοσοφία ήταν ένας Πυθαγόρειος. Πίστευε ότι το θεμέλιο ολόκληρης της Φύσεως είναι μαθηματικές σχέσεις και ότι όλη η Δημιουργία αποτελεί μία ενιαία ολότητα.

Ο πατέρας του, Χάινριχ Κέπλερ (Heinrich Kepler), ήταν μισθοφόρος στρατιώτης και εγκατέλειψε την οικογένειά του όταν ο Γιοχάνες ήταν πέντε ετών. Πιστεύεται ότι σκοτώθηκε σε πόλεμο στην Ολλανδία. Η μητέρα του, Καταρίνα Γκούλντενμαν (Katharina Guldenmann), κόρη πανδοχέα, ασχολιόταν με τη βοτανοθεραπεία και αργότερα κατηγορήθηκε για μαγεία. Προσφάτως κυκλοφόρησε ένα βιβλίο που αφορά την ιστορία αυτή και τις προσπάθειες που έκανε ο Κέπλερ προκειμένου να σώσει τη μητέρα του από την πυρά. Ο τίτλος του είναι "The Astronomer and the Witch. Johannes Kepler's Fight for his Mother" και είναι γραμμένο από την Ulinka Rublack, καθηγήτρια σύγχρονης ιστορίας και μέλος του St. John's College, Cambridge, η οποία μελέτησε μία σειρά εγγράφων σχετικά με την υπόθεση της Καταρίνα Κέπλερ, και την ιστορία του Γιοχάνες, οποίος αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τις έρευνές του το 1620 για να τη βγάλει από τη φυλακή.

Η Καταρίνα Κέπλερ έζησε σε μία περίοδο που το κυνήγι μαγισσών βρισκόταν σε έξαρση (16ος-17ος αιώνες). Εκείνη την εποχή εκτελέστηκαν περίπου 50.000 γυναίκες με την κατηγορία ότι ασκούσαν μαγεία. Η ίδια όταν κατηγορήθηκε από τους γείτονές της ήταν χήρα 68 ετών. Όλα ξεκίνησαν ότι η σύζυγος ενός υαλοτεχνίτη την κατηγόρησε ότι δηλητηρίασε την κόρη της. Στη συνέχεια κατηγορήθηκε από μια δωδεκάχρονη, γιατί την ώρα που περνούσε από μπροστά της, τη χτύπησε στο χέρι και ο πόνος ήταν τόσο μεγάλος που το κορίτσι δεν μπορούσε να το κουνήσει. Όπως κι άλλες γυναίκες, θύματα της εποχής του κυνηγιού μαγισσών, κατηγορήθηκε σχετικά με τη μεταμόρφωσή της σε γάτα και τη θανάτωση άλλων ζώων.

Έξι χρόνια κράτησε η περιπέτειά της στα δικαστήρια, ενώ επί δεκατέσσερις μήνες βρισκόταν αλυσοδεμένη στη φυλακή. Το 1620, ο Κέπλερ ανέλαβε την υπεράσπισή της. Σύμφωνα με την Rublack, ο λόγος υπεράσπισης του Κέπλερ ήταν ρητορικά άρτιος, καθώς προσπάθησε να διασκεδάσει κάθε υποψία ότι οι αρρώστιες συνδέονται με μαγεία, και να στηρίξει το λόγο του στη γνώση της ιατρικής και της κοινής λογικής. Ήταν εξαιρετικά καλός στον εντοπισμό των τυχόν αντιφάσεων και διαχειρίστηκε με επιστημονικό τρόπο το κατηγορητήριο. Η μητέρα του Κέπλερ αφέθηκε τελικά ελεύθερη το φθινόπωρο του 1621, αλλά πέθανε μόλις έξι μήνες μετά.

ArtiNews