Alain Badiou
Μτφρ. Φώτης Σιάτιστας
Εκδ. Πατάκη, 2015
«Κάθε πραγματική ευτυχία λαμβάνει χώρα σε μια ενδεχόμενη συνάντηση, δεν υπάρχει καμία αναγκαιότητα να είναι κανείς ευτυχισμένος. Μόνο τα «δημοκρατικά» άτομα του σύγχρονου κόσμου, αυτά τα θλιμμένα άτομα, φαντάζονται ότι μπορούμε να ζούμε μέσα στην ειρήνη των νόμων, των συμβολαίων, της πολυπολιτισμικότητας και των συζητήσεωνμεταξύ φίλων. Δεν βλέπουν ότι το ζην σημαίνει ζην απολύτως, και ως εκ τούτου καμία αναπαυτική αντικειμενικότητα δεν μπορεί να εγγυηθεί αυτή τη ζωή. Απαιτείται το ρίσκο του»γίγνεσθαι υποκείμενο», γράφει εδώ ο Μπαντιού.
Εξέγερση, λογική, καθολικότητα και διακινδύνευση συγκροτούν την επιθυμία που κατευθύνει τη φιλοσοφική αναζήτηση της πραγματικής ευτυχίας, πέραν της ικανοποίησης φυσικών αναγκών, εξ ου και ο τίτλος: Μετα-φυσική. Αυτές είναι οι συνιστώσες της επιθυμίας για επανάσταση και συνιστώσες της επιθυμίας για φιλοσοφία. Εμπόδια στην επιθυμία αυτή είναι το βασίλειο του εμπορεύματος, το βασίλειο της επικοινωνίας, η νομισματική καθολικότητα και η έμμονη ιδέα της ασφάλειας (τεχνική εξειδίκευση) που ως σύνολο συνδέονται με βάση τον υπολογισμό της προσωπικής ασφάλειας και στοχεύουν στην ταύτιση της ευτυχίας με την καταναλωτική ικανοποίηση. Για να διατηρηθούν οι τέσσερις διαστάσεις της επιθυμίας για φιλοσοφία απαιτείται, κατά τον φιλόσοφο, να υπερβούμε τους τρεις κυρίαρχους φιλοσοφικούς προσανατολισμούς τον αναλυτικό, τον ερμηνευτικό, τον μεταμοντέρνο. Η πρότασή του είναι να συγκροτηθεί μια φιλοσοφική οδός που να μην είναι ούτε η οδός της ερμηνείας, ή της γραμματικής ανάλυσης ή της αποδόμησης. Απαιτεί μια φιλοσοφία της ενικότητας και με αυτή την έννοια μια φιλοσοφία της αλήθειας. Η φιλοσοφία είναι για τον Μπαντιού ο κλάδος σκέψης που εκκινεί από την πεποίθηση ότι υπάρχουν αλήθειες. Από εκεί οδηγείται σε μια θεώρηση της ζωής, στην αποκάλυψη της αληθινής ζωής. Επιλέγει τον όρο αλήθεια γιατί ενστερνίζεται τον κλασικισμό και δηλώνει πλατωνιστής: « Η ευτυχία είναι το καταφατικό συναίσθημα μιας διεύρυνσης του ατόμου, από τη στιγμή που αυτό συν-ανήκει στο υποκείμενο μιας αλήθειας».
Κατανοεί το απίστευτο πείσμα του Πλάτωνα να αποδείξει ότι ο φιλόσοφος είναι ευτυχισμένος, πιο ευτυχισμένος από τους πλούσιους, τους φιλήδονους, τους τυράννους. Δεν ενδίδει στους αντιφιλόσοφους γιατί θεωρεί ότι είναι οπαδοί της προσταγής « Ζήσε χωρίς ιδέα». Δηλώνει «Στρατευμένος στον αγώνα ενάντια στον σύγχρονο σκεπτικισμό, τον πολιτιστικό σχετικισμό, την γενικευμένη ρητορική, όπως ο Πλάτωνας ήταν στρατευμένος ενάντια στους σοφιστές».Το ερώτημα περί ευτυχίας συνδέεται με την αλλαγή του κόσμου που προσδιορίζεται από τρεις έννοιες: το συμβάν, το πραγματικό, τις συνέπειες. Θεωρεί ότι η ευτυχία είναι η διαλεκτική άρνηση της ικανοποίησης. Επιλογή μας πρέπει να είναι η αλλαγή του κόσμου: « Όπως στον Πλάτωνα φθάνουμε στην ιδέα βγαίνοντας από το σπήλαιο των σκιών αλλά πρέπει να κατεβούμε ξανά στο σπήλαιο για να φωτίσουμε ότι υπάρχει με βάση την Ιδέα».
Η φιλοσοφία για τον Μπαντιού είναι τρία πράγματα. Είναι μια διάγνωση της εποχής, μια κατασκευή, με βάση μια σύγχρονη πρόταση, μιας έννοιας της αλήθειας και μια υπαρξιακή εμπειρία σχετική με την αληθινή ζωή. Η ιδιοτυπία της σκέψης του είναι οι συνδέσεις που κάνει ανάμεσα στην φιλοσοφία, τα μαθηματικά, την ψυχανάλυση, τον μαρξισμό, αλλά και τη θεολογία, με τρόπο όμως ώστε να δομείται μία νέα φιλοσοφική μεταφυσική. Η ύπαρξη της φιλοσοφίας προσδιορίζεται, σύμφωνα με τον Γάλλο φιλόσοφο, από τέσσερις διαδικασίες αλήθειας: της επιστήμης, της τέχνης, της πολιτικής και του έρωτα. Η ευτυχία θεωρείται το «αδιάψευστο σημάδι κάθε πρόσβασης στις αλήθειες.
Γράφει: Ευτυχία είναι η ίδια η αρετή, το συναίσθημα της αληθινής ζωής, μια υποκειμενική μορφή του Ανοιχτού, η απόλαυση νέων μορφών ζωής, το συναίσθημα της δημοκρατίας... Προϋποθέσεις της είναι η απελευθέρωση του χρόνου, μια ορισμένη δόση απελπισίας, η πειθαρχία. Ευτυχία είναι η έλευση, σε ένα άτομο, του Υποκειμένου που το άτομο ανακαλύπτει ότι μπορεί να γίνει, μια νίκη στην περατότητα.
«Να επιμένεις στα μονοπάτια του αδυνάτου. Να είσαι παραστρατημένος. Τότε θα μπορείς να γνωρίσεις την ευτυχία».
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου