Ένα κρουασάν για τους πρόσφυγες

[ Ευάγγελος Αυδίκος / ARti news / 01.03.16 ]

 

Έχουν ειπωθεί πολλά για ιδανικά, για τον ανθρωπισμό για τον βαθύρριζο ευρωπαϊκό πολιτισμό. Όλα αυτά μας τα έμαθε η ευρωπαϊκή μας ιστορία που κεντούσε στην ψυχή των Ευρωπαίων την αίσθηση της ανωτερότητας του ευρωπαϊκού πολιτισμού έναντι των πολιτισμών στις άλλες ηπείρους. Πρόκειται για μια αντίληψη που επιβίωσε από τους προηγούμενους αιώνες, τότε που ο ευρωπαϊκός καπιταλισμός -με τη συμβολή του  δικαίως πολύ επαινεμένου Διαφωτισμού- έφτιαχνε το ευρωπαϊκό βιτρώ, την πεποίθηση πως ο πολιτισμός της καπιταλιστικής Δύσης ήταν το απαύγασμα του παγκόσμιου πολιτισμού. Προσπάθησε ο Παλαιστίνιος Σαϊντ, με την έννοια του οριενταλισμού, να ρίξει φως σ' αυτή τη δυτική κατασκευή που αντιμετώπιζε τους μη δυτικούς ως παιδιά ενός κατώτερου θεού, των οποίων η μοίρα είναι προδιαγεγραμμένη: να υπηρετούν την πολιτική που επέλεγαν οι Δυτικοί, να γίνονται πειραματόζωα αλλά και αποδιοπομπαίοι τράγοι του αμοραλισμού τους.      Το είδαμε και στους πολέμους που έγιναν στη Μέση Ανατολή, τη γειτονιά μας. Αισθανόμασταν ασφαλείς, με τις μπόμπες να αφανίζουν πόλεις και χωριά, να σπέρνουν τον θάνατο, να μολύνουν τον ατμόσφαιρα. Για όλους εμάς όσα μετέδιδαν οι τηλεοπτικοί δέκτες ήταν απλώς ένας πολεμικός κινηματογράφος με πρωταγωνιστές ανώνυμους πολίτες που μας «διασκέδαζαν» το βράδυ στις ειδήσεις των οκτώ.
     Να όμως που οι ανώνυμοι πρωταγωνιστές πέρασαν τη μεσογειακή λεκάνη αναζητώντας τη σωτηρία από τα λυσσώδη δημιουργήματα των πολεμικών εργαστηρίων της δυτικής πολιτικής. Αυτό μας τάραξε. Τα «σκουπίδια», οι ανθρώπινοι στόχοι το έβαλαν στα πόδια αναζητώντας τη σωτηρία. Και τότε οι Ευρωπαίοι, ένας μέρος των πολιτών μα κι ένα αξιοπρόσεκτο ποσοστό των ευρωπαϊκών κυβερνήσεων- ύψωσαν μαντρότοιχους, για να μη φέρει ο αέρας της προσφυγιάς τα «σκουπίδια» στην αυλή τους. Η πραγματικότητα, ο φόβος μπροστά σε κάτι καινούργιο έβγαλε την πούδρα του ανθρωπισμού. Την αντίληψη για την ανθρωπιστική διάσταση στον ευρωπαϊκό πολιτισμό. Αυτό δεν σημαίνει πως απαξιώνεται η ευρωπαϊκή παράδοση. Όχι. Όμως, η Ευρώπη φάνηκε μικρή, αδύναμη, φίλαυτη. Κατώτερη των περιστάσεων.
      Χωρίς να παραγνωρίζουμε τους κρωγμούς όσων κηρύττουν το μίσος. Χωρίς να καταδικάζουμε το μάζεμα όσων νιώθουν άβολα, οι περισσότεροι Έλληνες και Ελληνίδες έδωσαν απτά δείγματα μιας μεγαλειώδους αλληλεγγύης.
     Χωράνε, ωστόσο, στο ρεύμα της ανθρωπιάς όλοι. Μικροί και μεγάλοι. Δε χρειάζονται πολλά. Κάθε σχολείο, κάθε Δήμος, κάθε εκκλησία, κάθε συνδικαλιστικό σωματείο, κάθε κόμμα ας βάλει ως σύνθημα «Ένα κρουασάν για τους πρόσφυγες». Η τιμή του είναι μικρή. Η συμβολική του αξία μεγάλη. Μπορούν να μαζευτούν σωροί με κρουασάν, όπου θα χτυπάει η καρδιά της αλληλεγγύης. Η απόφαση να μην αφήσουμε χώρο στον βαρβαρισμό.

*Ο Ευάγγελος Αυδίκος είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας