Μαύρα πανιά απ’ το Αιγαίο

Ο Στάθης στον eniko

Εν πρώτοις μια μικρή σύνοψη. Οταν πριν από λίγο καιρό ο κ. Τσίπρας είχε αναρωτηθεί ρητορικώς «αν έχει σύνορα η θάλασσα», είπαμε ορισμένοι ότι πρόκειται για ένα σχήμα λόγου. Την επόμενη μέρα όμως, ύστερα από δεύτερες σκέψεις (οι δεύτερες σκέψεις είναι πράγμα καλόν), είπαμε ορισμένοι ότι τέτοιες (ρητορικές έστω) ερωτήσεις δεν επιτρέπεται να τις εκστομίζει ένας πρωθυπουργός. Την τρίτη ημέρα (και βλέποντας τα τουρκικά δημοσιεύματα) θυμηθήκαμε όλοι ότι παρόμοιον τι λέγει η Τουρκία για τα θαλάσσια σύνορα στο Αιγαίο (όπου αμφισβητεί συνθήκες , γκριζάρει ζώνες και διεκδικεί εδάφη) - διότι... παραδόξως η θάλασσα όχι μόνον έχει σύνορα, αλλά στην επιφάνειά της φύονται εδάφη, ενώ στους βυθούς της ανθεί πλούτος. Την τέταρτη ημέρα θέμα ελέγχου των συνόρων στο Αιγαίο έθεσε η κυρία Μέρκελ. Ζητώντας κοινές ελληνοτουρκικές περιπολίες επί των συνόρων που αμφισβητεί η Τουρκία, επί της θαλάσσης που δεν έχει σύνορα, επί των κυμάτων που βάδισε ο Χριστός και πάει λέγοντας. Το γλυκό είχε δέσει.

Οχι, η ελληνική κυβέρνηση δεν ελέγχεται για κάποια συνωμοσία προς όφελος της Γερμανίας ή της Τουρκίας, ελέγχεται όμως για αμέλεια (επειδή άφησε όλα αυτά να συμβούν), για μπουνταλοσύνη (επειδή όλα αυτά δεν τα προέβλεψε) και για τον συνήθη μας ραγιαδισμό (διότι σε όλα αυτά δεν αντέδρασε).
Από ’κεί και πέρα άρχισε το γαϊτανάκι που ξεκίνησε από τα περί Frontex κι έχει φθάσει (έως τώρα) στην ενεργοποίηση του ΝΑΤΟ (και βλέπουμε). Το ουσιώδες σε όλη αυτή τη διαδικασία ήταν ότι κάθε φορά η Αθήνα πιανόταν στον ύπνο (διαβουλεύσεις Αγκυρας-Βερολίνου ή Βερολίνου-Αγκυρας), ότι κάθε φορά ευρίσκετο προ τετελεσμένων (αποφάσεις Ενωσης, αποφάσεις Βερολίνου-Αγκυρας) και ότι κάθε φορά έτρεχε εκ των υστέρων να σώσει ό,τι μπορούσε - ή δεν έτρεχε καθόλου, υποκύπτοντας στα τετελεσθέντα. Τίποτα, ουδεμία πολιτική ή στρατιωτική κίνηση έγινε με πρωτοβουλία των Αθηνών.
Τώρα έχουμε βρεθεί σε μια κατάσταση στο Αιγαίο άνευ προηγουμένου. Η Τουρκία έχει δεσμεύσει όσες περιοχές θέλει για όσο θέλει προς εκτέλεσιν ασκήσεων. Η Τουρκία προωθεί πλέον και μέσω του ΝΑΤΟ τις θέσεις της για τις γκρίζες ζώνες (συνεπώς, την αναθεώρηση των συνθηκών και τη διεκδίκηση εδαφών). Η Τουρκία ανατρέπει τα όρια του FIR Αθηνών για την έρευνα και τη διάσωση. Χωρίζει επιχειρησιακά (κατ’ αρχάς) το Αιγαίο στα δύο, ένθεν κι ένθεν του 25ου Μεσημβρινού. Υπενθυμίζει το αποστρατιωτικοποιημένο της Δωδεκανήσου, με έναν λόγο
η Τουρκία ακούμπησε στο τραπέζι του Προσφυγικού μια πολιτική διεκδικήσεων εναντίον της Ελλάδος που χτίζει (και διευρύνει) επί τριαντακονταετίαν. Ως τώρα η πολιτική αυτή αντιμετωπιζόταν απ’ την Ελλάδα διά του «κατευνασμού» (ο οποίος θα είχε ήδη αποβεί καταστροφικότερος, αν η Τουρκία δεν υπολόγιζε το υψηλό κόστος που θα πλήρωνε ένεκεν του φιλότιμου των ελληνικών ενόπλων δυνάμεων, αν χτυπούσε). Τώρα η Ελλάδα στην πολιτική του «κατευνασμού» έχει προσθέσει και την αδυναμία μιας χώρας που βρίσκεται υπό κατοχήν, όπως και την ασχετοσύνη μιας κυβέρνησης που παρακολουθεί το καραβάνι των εξελίξεων να την προσπερνά και τα σκυλιά να λιάζονται.
Στο μεταξύ η Τουρκία αυξάνει τα ποτάμια των προσφύγων προς τα ελληνικά νησιά (σαν να αποβιβάζει στράτευμα), μπλοκάρει τις επαναπροωθήσεις προς το εσωτερικό της και προσπαθεί να δημιουργήσει ένταση (ακόμα και θερμό επεισόδιο) με στρατιωτικές προβοκάτσιες στο Αρχιπέλαγος.
Ακόμα και όταν οι επιλογές της Τουρκίας (να χειραγωγήσει την τακτική του ΝΑΤΟ στο Αιγαίο) δεν της βγαίνουν, τούτο δεν οφείλεται σε ελληνικές πρωτοβουλίες. Την Ελλάδα ως τώρα τη σώζει ένας από μηχανής θεός που ταυτοχρόνως μας φωνάζει συν Αθηνά και χείρα κίνει, πλην όμως εις μάτην.
Η Τουρκία έχει απλώσει πολύ τραχανά, στη Συρία, στο Κουρδιστάν, στο εσωτερικό της. Προσπαθεί να εκμεταλλευθεί το προσφυγικό (στη δημιουργία του οποίου συμμετέχει) εκβιάζοντας την Ευρώπη. Παρ’ ότι η Ευρώπη γνωρίζει από καιρό με ποιον έχει να κάνει, αντιμετωπίζει την Τουρκία σαν ισοδύναμο και ισοϋψή εταίρο. Η Τουρκία ανοίγει και πάλι ένα-ένα τα κεφάλαια της ενταξιακής διαδικασίας, χωρίς ως τώρα να έχει εκπληρώσει κανένα από τα προαπαιτούμενα. Μέσα σε αυτόν τον κυκεώνα η Κύπρος κινδυνεύει να αλωθεί τελείως. Η Τουρκία με την κατάρριψη του ρωσικού πολεμικού αεροσκάφους προσπάθησε να προβοκάρει τις ΗΠΑ (και το ΝΑΤΟ), ώστε οι δυνάμεις αυτές να εξαναγκασθούν σε μια πολιτική (ρήξης με τη Ρωσία, ου μην αλλά και πιθανής εμπλοκής) που δεν είχαν επιλέξει και σχεδιάσει οι ίδιες. Τώρα η προέλαση των δυνάμεων του Ασαντ με την υποστήριξη της Ρωσίας, η διεύρυνση (και η ένωση) των κουρδικών θυλάκων στη βόρεια Συρία, η ευμενής πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στους Κούρδους, η δυσφορία (επιθετική δυσφορία) του Ισραήλ εναντίον του Ερντογάν, η εμφάνιση στη σκακιέρα ενός μη απομονωμένου πλέον Ιράν, η παγιωμένη εχθρότητα της Αιγύπτου, η καθιέρωση της παρουσίας των Κούρδων του Ιράκ ως ενός εν δυνάμει κράτους, ο εμφύλιος πόλεμος και τα ασύμμετρα χτυπήματα μέσα στην ίδια την Τουρκία,
έχουν μετατρέψει το νέο οθωμανικό δόγμα Νταβούτογλου «κανένα πρόβλημα με κανέναν» σε «σοβαρά προβλήματα με όλους». Κάτι τέτοιο ήταν αναπόφευκτο, διότι το «κανένα πρόβλημα με κανέναν» του Νταβούτογλου σήμαινε στην πραγματικότητα τη λύση όλων των προβλημάτων προς όφελος της Τουρκίας. Πράγμα αδύνατον. Διότι ακόμα και αν η Τουρκία είχε την ισχύ να λύσει (διά πολέμων) όλα τα προβλήματα προς όφελός της, αυτό ακριβώς θα ήταν το επόμενο πρόβλημά της.
Εκτεθειμένη λοιπόν η Τουρκία σε πλήθος μετώπων στον Νότο, την Ανατολή, τον Βορρά κι εντός της, παίζει στο Αιγαίο χωρίς αντίπαλο, μάλιστα σε συμμαχία με τη Γερμανία (όπως το 1914-18), έστω κι αν λόγω της πολυπραγμοσύνης της μπορεί να θέτει και να θέσει σε δοκιμασία τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ, το ΝΑΤΟ και την Ενωση. Καμία ανάσχεση όμως της Τουρκίας δεν οφείλεται ούτε θα οφείλεται στην (πιεζόμενη απ’ την Τουρκία) Ελλάδα, αλλά στις στραβές που η Τουρκία κάνει εναντίον όλων.
Το ΝΑΤΟ βρίσκεται τώρα αναπτυγμένο σε νερά από τα οποία διέρχονται ρωσικά πολεμικά σκάφη για να φθάσουν στη Συρία ή να επιστρέψουν απ’ αυτήν. Στα ίδια νερά οι Τούρκοι βγάζουν τα δικά τους πολεμικά με λυμένο το ζωνάρι για καυγά εις όσα μας αφορούν (κυριαρχία, έρευνα, διάσωση), ενώ τα δουλεμπορικά τους αποβιβάζουν στα ελληνικά νησιά όλο και περισσότερους καταδιωγμένους.
Και η Ελλάδα;
Τα χειρίζεται όλα αυτά επικοινωνιακώς (όταν καταλαβαίνει τι της γίνεται). Διότι συνήθως δεν καταλαβαίνει ή δεν θέλει να καταλάβει. Το... «βέτο» του κ. Τσίπρα κράτησε δεκατρείς ώρες, οι υποσχέσεις που έλαβε εξαερώθηκαν, όπως και άλλες φορές (όλες) από την υπογραφή του μνημονίου κατ’ αρχάς, κι από έξαρση του προσφυγικού στη συνέχεια.
Ο κ. Τσίπρας θα έπρεπε, μετά από τόση κακοποίηση που έχει υποστεί, να έχει καταλάβει ότι η Ενωση δεν τηρεί ποτέ τις υποσχέσεις της αλλά τηρεί πάντα τις απειλές της. Οταν έχει να κάνει με ψοφοδεείς. Τώρα η Ελλάδα κινδυνεύει να γίνει το αποτέλεσμα του προβλήματος που δεν μπορεί να λύσει. Κινδυνεύει να βρεθεί πλημμυρισμένη από χιλιάδες κυνηγημένους ανθρώπους, εγκλωβισμένους μεταξύ των σκοπιανών συνόρων και των τουρκικών συνόρων. Σε μια μέγγενη.
Τι μέλλει γενέσθαι; άγνωστον. Το πρόβλημα έχει υπερβεί την ελληνική κυβέρνηση και εξελίσσεται σε εθνικό κίνδυνο. Αν δεν εκτονωθεί εγκαίρως, ακόμα και η ανθρωπιστική πλευρά του προβλήματος θα εκφυλισθεί σε ένα πεδίο δράσης επιτήδειων, ΜΚΟ, πρακτόρων, τρομοκρατών, φασιστών και ρατσιστών, γενικευμένης παραοικονομίας, μιας διαρκούς αποσταθεροποίησης.
Η ελληνική κυβέρνηση άγεται και φέρεται από τα γεγονότα. Αδρανεί πνιγμένη στους μύθους της και μια κουτοπόνηρη ανάλυση που κάνει για όλα (αίφνης, λόγου χάριν, ανακάλυψε ότι την περικοπή των συντάξεων δεν τη θέλει μόνον το ΔΝΤ αλλά και οι Ευρωπαίοι) - έλα, ρε! Η κυβέρνηση ανακάλυψε τώρα ότι ο ΟΓΑ, φέρ’ ειπείν, μπορεί και να μην συμπεριληφθεί στο ένα κι ενιαίο ασφαλιστικό ταμείο (που ούτε η Τρόικα ζήτησε ποτέ) - έλα, ρε! Η κυβέρνηση αδρανεί
περιμένοντας τον Γκοντό. Διότι απ’ όταν γονάτισε, παραδέχθηκε ότι πρέπει να εφαρμόζει (και να βρίσκει τους τρόπους για να το κάνει) πολιτικές που τις επιβάλλονται, χωρίς να μπορεί να προτείνει η ίδια όχι μόνον δικές της πολιτικές, αλλά ούτε καν εναλλακτικές, όπως το παράλληλο πρόγραμμα και τα ισοδύναμα απέδειξαν.
Η έξοδος της Ελλάδας από τη Σένγκεν με δική της πρωτοβουλία θα είχε ίσως μια λογική, διότι έτσι η χώρα θα έπαυε να είναι πύλη εισόδου στην Ενωση και συνεπώς θελκτικός προορισμός για τους πρόσφυγες. Οι παρενέργειες όμως από πλευράς Ενωσης πάνω στη μνημονιοκρατούμενη Ελλάδα σε μια τέτοια περίπτωση είναι απροσδιόριστες. Διότι στρατηγική της Ελλάδας είναι να μη μελετά, να μη γνωρίζει, να μην προετοιμάζεται, να μην έχει plan B για οτιδήποτε, στρατηγική μας είναι να μην έχουμε στρατηγική.
Μαύρα πανιά, μαύρα μαντάτα...