Γράφει ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΓΕΩΡΓΟΥΣΗΣ
Η φωτογραφία δείχνει μέρος του αρχαϊκού νεκροταφείου στο λιμάνι της
Παροικιάς που είναι σε χρήση 1200 χρόνια (!), από τον 8ο αιώνα π.Χ.
μέχρι τον 4ο μ. Χ. Δεν καταλάμβανε μόνο τον χώρο αυτό, αλλά ήταν πολύ
μεγαλύτερο και μέρος του βούλιαξε στα νερά, ενώ άλλο είναι κάτω από
κτίσματα. Πολλά και διάφορα ευρήματα ανασύρθηκαν απ’ το λιμάνι κι ακόμα
δεν έχουν ερευνηθεί.
Η Πάρος στο τέλος του 9ου και στις αρχές του 8ου αιώνα είναι μια σπουδαία πόλη-κράτος κι έχει γίνει πρότυπο γεωργικής καλλιέργειας στο νησί που προστατεύει η Δήμητρα. Σύμφωνα με τη μυθολογία ένας Παριανός, με το όνομα Καβαρνός, ειδοποίησε τη θεά για την αρπαγή της κόρης της Περσεφόνης από το θεό του Κάτω Κόσμου, τον Πλούτωνα. Έτσι η Πάρος παίρνει το όνομα Καβαρνίς, που το βλέπουμε σαν βαφτιστικό κρασιού σήμερα. Αυτήν την εποχή ακμάζει η παραγωγή και το εμπόριο μαρμάρου και οι θαλασσοπόροι του νησιού ή οι Φοίνικες το μεταφέρουν παντού, ενώ πριν δυο αιώνες έχει χρησιμοποιηθεί για το ναό του Σολομώντα!
Κατά τον 8ο αιώνα η μοιρασιά του πλούτου και των προνομίων φέρνει έριδες μεταξύ της ολιγαρχίας και των μικρών ιδιοκτητών και εμπόρων. Οι κοινωνικοί αγώνες εμφανίζονται με την αύξηση του αριθμού των κατοίκων και την εισαγωγή δούλων στη γεωργική παραγωγή. Η ένταση των κοινωνικών αγώνων οδηγεί στη διέξοδο του αποικισμού και των κατακτήσεων. Στο τέλος του 8ου αιώνα ζει ο Τελεσικλής, πατέρας του Αρχίλοχου. Τώρα είναι που χτίζεται ο ναός της Αθηνάς στις Κουκουναριές, τον οποίο ανέσκαψε ο αρχαιολόγος Δημήτρης Σκιλάρντι το 1984. Ο ναός αυτός αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους στο είδος του σ' ολόκληρο το Αιγαίο. Ναοί της Αθηνάς υπήρξαν και άλλοι στην ίδια την Πάρο (στον οικισμό του Κάστρου), αλλά και σ' άλλα νησιά. Στη Χίο, στην Άνδρο, στη Νάξο.
Στις Κουκουναριές της Νάουσας στα ερείπια του Μυκηναϊκού ανακτορικού συγκροτήματος, το οποίο κάηκε κι εγκαταλείφθηκε στις αρχές του 12ου π.Χ. αιώνα, αναπτύσσεται σημαντικός οικισμός που ακμάζει από το 800-700 π. Χ. Αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο ναός της Δήμητρας Θεσμοφόρου και Κόρης βρισκόταν εκεί. Η θέση του ναού αυτού είναι ένα πρόβλημα, μαζί με τη θέση του αρχαίου θεάτρου.
Την ώρα που γράφει τα έπη του ο Όμηρος η αρχαία Πάρος αρχίζει να κηδεύει τους νεκρούς της στο χώρο αυτό και μέσα στα οστά 200 νεκρών μαχητών που ανακαλύφθηκαν τελευταία μέσα σε πολύ σημαντικούς αμφορείς ίσως ήταν και του πατέρα του Αρχίλοχου. Ο Αρχίλοχος έρχεται 100 χρόνια αργότερα, στον αιώνα των επτά σοφών.
ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΡΟΥ: Αναδημοσιεύουμε και ένα κείμενο της Στέλλας Κατσαρού για τις Κουκουνιαριές.
Η Πάρος στο τέλος του 9ου και στις αρχές του 8ου αιώνα είναι μια σπουδαία πόλη-κράτος κι έχει γίνει πρότυπο γεωργικής καλλιέργειας στο νησί που προστατεύει η Δήμητρα. Σύμφωνα με τη μυθολογία ένας Παριανός, με το όνομα Καβαρνός, ειδοποίησε τη θεά για την αρπαγή της κόρης της Περσεφόνης από το θεό του Κάτω Κόσμου, τον Πλούτωνα. Έτσι η Πάρος παίρνει το όνομα Καβαρνίς, που το βλέπουμε σαν βαφτιστικό κρασιού σήμερα. Αυτήν την εποχή ακμάζει η παραγωγή και το εμπόριο μαρμάρου και οι θαλασσοπόροι του νησιού ή οι Φοίνικες το μεταφέρουν παντού, ενώ πριν δυο αιώνες έχει χρησιμοποιηθεί για το ναό του Σολομώντα!
Κατά τον 8ο αιώνα η μοιρασιά του πλούτου και των προνομίων φέρνει έριδες μεταξύ της ολιγαρχίας και των μικρών ιδιοκτητών και εμπόρων. Οι κοινωνικοί αγώνες εμφανίζονται με την αύξηση του αριθμού των κατοίκων και την εισαγωγή δούλων στη γεωργική παραγωγή. Η ένταση των κοινωνικών αγώνων οδηγεί στη διέξοδο του αποικισμού και των κατακτήσεων. Στο τέλος του 8ου αιώνα ζει ο Τελεσικλής, πατέρας του Αρχίλοχου. Τώρα είναι που χτίζεται ο ναός της Αθηνάς στις Κουκουναριές, τον οποίο ανέσκαψε ο αρχαιολόγος Δημήτρης Σκιλάρντι το 1984. Ο ναός αυτός αποτελεί έναν από τους αρχαιότερους στο είδος του σ' ολόκληρο το Αιγαίο. Ναοί της Αθηνάς υπήρξαν και άλλοι στην ίδια την Πάρο (στον οικισμό του Κάστρου), αλλά και σ' άλλα νησιά. Στη Χίο, στην Άνδρο, στη Νάξο.
Στις Κουκουναριές της Νάουσας στα ερείπια του Μυκηναϊκού ανακτορικού συγκροτήματος, το οποίο κάηκε κι εγκαταλείφθηκε στις αρχές του 12ου π.Χ. αιώνα, αναπτύσσεται σημαντικός οικισμός που ακμάζει από το 800-700 π. Χ. Αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ο ναός της Δήμητρας Θεσμοφόρου και Κόρης βρισκόταν εκεί. Η θέση του ναού αυτού είναι ένα πρόβλημα, μαζί με τη θέση του αρχαίου θεάτρου.
Την ώρα που γράφει τα έπη του ο Όμηρος η αρχαία Πάρος αρχίζει να κηδεύει τους νεκρούς της στο χώρο αυτό και μέσα στα οστά 200 νεκρών μαχητών που ανακαλύφθηκαν τελευταία μέσα σε πολύ σημαντικούς αμφορείς ίσως ήταν και του πατέρα του Αρχίλοχου. Ο Αρχίλοχος έρχεται 100 χρόνια αργότερα, στον αιώνα των επτά σοφών.
ΠΟΛΙΤΗΣ ΠΑΡΟΥ: Αναδημοσιεύουμε και ένα κείμενο της Στέλλας Κατσαρού για τις Κουκουνιαριές.
| H Νεολιθική και η Πρώιμη Εποχή του Χαλκού στις Κουκουναριές Πάρου | ||||
|
Εδώ και μερικά χρόνια μελετώ τις προ-μυκηναϊκές
φάσεις κατοίκησης του λόφου των Κουκουναριών στην Πάρο, που έχει
ανασκάψει ο καθηγ. Δ. Σκιλάρντι. Πρόκειται για έναν ψηλό και φυσικά
οχυρό λόφο στον όρμο της Νάουσας, δίπλα στην τουριστική ακτή
Κολυμπήθρες. Παρότι οι Μυκηναίοι οικιστές του λόφου ισοπέδωσαν τα
παλαιότερα αρχιτεκτονικά κατάλοιπα, στοιχεία της Νεολιθικής και της
Πρώιμης Εποχής του Χαλκού έχουν διασωθεί διασπαρμένα κάτω από τα δικά
τους κτίσματα αλλά και άθικτα σε περιοχές όπου δεν υπήρξε νεότερη
οικοδόμηση.
Οι νεολιθικοί πληθυσμοί εγκατέστησαν στις Κουκουναριές φθαρτά οικήματα από πασσάλους και πρόχειρους τοίχους γύρω στην 5η και 4η χιλιετία π.Χ. Χρησιμοποιούσαν κεραμικά σκεύη, λειασμένα, ανάμεσα στα οποία αρκετά φέρουν υπολείμματα κόκκινου επιχρίσματος σε μορφή κρούστας, που μάλλον μπήκε μετά την όπτηση του αγγείου. Τα περισσότερα αγγεία είναι ανοιχτές φιάλες, βαθιά κύπελλα και μικρά πιθάρια και φέρουν χαρακτηριστικά για την εποχή σχοινοειδή και ανάγλυφα κοσμήματα, καθώς και αποφύσεις μεγάλης ποικιλίας.
Το μεγαλύτερο μέρος των ευρημάτων εντοπίζεται
χρονολογικά στο τέλος της Νεολιθικής και στην μετάβαση προς την Πρώιμη
Εποχή του Χαλκού, περίοδο που στην περιοχή της βόρειας Πάρου
αντιπροσωπεύεται από το νεκροταφείο του Πλαστηρά. Το στοιχείο αυτό
καθιστά τη σημασία της θέσης ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα, καθώς η περίοδος
αυτή έχει αποκτήσει αυξημένη σημασία μετά την αναγνώρισή της και σε
άλλες περιοχές των Κυκλάδων και της Αττικής πρόσφατα.
Μετά από μακρό κενό μερικών εκατονταετηρίδων νέοι κάτοικοι της Πρώιμης Εποχής του Χαλκού (Πρωτοκυκλαδική ΙΙ) έκτισαν στην κορυφή του λόφου των Κουκουναριών ένα μικρό δίπατο οίκημα με αποθηκευτικούς χώρους και υπόγειο όπου υπήρχε και αγωγός απορροής ομβρίων υδάτων. Τμήματα μαρμάρινων ειδωλίων αυτής της περιόδου βρέθηκαν στις ισοπεδωμένες αποθέσεις κάτω από τα δάπεδα του μυκηναϊκού οικοδομήματος. Καθώς οι ανασκαμένοι πρώιμοι προϊστορικοί οικισμοί των Κυκλάδων είναι ελάχιστοι σε σύγκριση προς τα νεκροταφεία, ο οικισμός των Κουκουναριών αποτελεί πηγή πολύτιμων πληροφοριών για την καθημερινή ζωή του ανθρώπου ως προς την οικονομία, τη σχέση του με το περιβάλλον, ακόμα και την ιδεολογία. Για την έρευνα έχω χρηματοδοτηθεί από το Shelby White-Leon Levy Foundation Program και το Mediterrannean Archaeological Trust. | ||||
| Ανασκαφή της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας υπό τη διεύθυνση του καθηγ. Δ. Σκιλάρντι. | ||||
     |
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου